Red Onze Kleiputten is een actiegroep van positieve burgers die pleit voor de noodzakelijke sanering van het natuurgebied tussen Terhagen, Boom en Reet, met een maximaal behoud van het huidig karakter. Zo willen we het waardevol natuurgebied veilig maken voor iedereen en beschermen en bewaren voor de toekomst.
Ons standpunt
We zijn niet tegen de saneringen van de Kleiputten. Het beschermen van de gezondheid van de huidige en toekomstige generaties is onze hoogste prioriteit. We pleiten echter voor redelijkheid: alleen saneren waar het strikt gezien nodig is, met focus op een maximaal behoud van de huidige natuur en morfologie van het gebied.
Red Onze Kleiputten in cijfers
Opgericht: 6 oktober 2018
Aantal kernleden: 20
Aantal nieuwsbriefontvangers: 800
Aantal Facebookvolgers: 1.400
Aantal bestede vrijwilligersuren: ontelbaar (echt!)
Wat zijn ‘de kleiputten’?
Dit gebied van meer dan 55 ha bos- en moerasgebied werd tot de jaren ’60 van vorige eeuw gebruikt als ontginningsgebied voor klei.
In de jaren die volgden werd een deel van de ontstane kleiputten gebruikt als stort voor huisvuil en asbest. Vanaf 1983 veroverde riet, bos, paddenstoelen, buizerds en dikkopjes het terug en werd het een waardevol natuurgebied. Een groene long waar vele mensen dagelijks van genieten. Lees meer over de geschiedenis van de kleiputten…
Ontstaan van Red Onze Kleiputten
Aankondiging sanering
Na het gebied en de onderliggende stortplaatsen jaren te hebben verwaarloosd, kwamen de eigenaars (Provincie Antwerpen en Vlaamse Waterweg) in 2017 met een ‘masterplan’ om het gebied te saneren. Een drastisch voorstel: volgens de oorspronkelijke plannen zou er 4.500.000 m³ grond gestort worden om het hele gebied te saneren.
Toen het project werd voorgesteld, deed het meteen heel wat stof opwaaien. Buurtbewoners, wijkraden, verenigingen, iedereen hadden tal van vragen:
- Waarom is er zoveel grond nodig?
- Waarom moeten de putten volledig opgevuld worden?
- Kan de sanering niet zo gebeuren dat de natuur maximaal bewaard blijft?
- Blijft het gebied na de werken zijn bestemming als natuurgebied behouden?
- …
De on(ge)rust(heid) groeit
De antwoorden van de projectpartners waren chaotisch, ontoereikend en hielpen niet om de groeiende onvrede te bedaren.
Om het opkomend protest in de kiem te smoren, kondigden de Provincie Antwerpen, De Vlaamse Waterweg nv, de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) en de gemeente Rumst op 1 juni 2018 een participatietraject aan. Dit werd in de pers breed uitgesmeerd als een unieke gelegenheid om “samen met omwonenden en gebruikers van het gebied te komen tot een gedragen visie voor de invulling van de kleiputten Terhagen als een waardevol stuk groen waarbij recreatie mogelijk blijft.”
Red Onze Kleiputten wordt geboren
Jammer genoeg bleek het woord participatie al snel een hol begrip. “Over de sanering gaan we het tijdens het participatieproces niet hebben”, was zo wat het eerste dat de aanwezigen op de eerste participatievergadering te horen kregen. In praktijk kwam het erop neer dat de deelnemers enkel mochten inkleuren welk boompje ze waar wilden hebben. Vragen over de (onnodig!) grote grondhoeveelheid, die van de Oosterweelwerken zou worden aangevoerd, waren uit den boze.
Zo leidde het participatieproces alleen maar tot meer ongerustheid en frustratie.
Uit deze onvrede stonden verschillende bewoners van Boom & Terhagen op om, elk op hun manier, actie te voeren. Toen deze mensen elkaar vonden, werd “Red Onze Kleiputten’ geboren.
Red Onze Kleiputten vandaag
Red Onze Kleiputten telt een 20-tal kernleden van alle leeftijden en achtergronden. Iedereen heeft zijn eigen belang, inbreng en functie binnen de groep.
Daarnaast wordt de groep gesteund door een brede basis van buurtbewoners, jeugdverenigingen, sportverenigingen en natuurliefhebbers.
De eerste “call to action” leidde al snel tot steun van een 800-tal sympathisanten die nu maandelijks up-to-date worden gehouden via een nieuwsbrief.
De eerste infoavond lokte meteen een 180-tal nieuwsgierigen en op onze winterwandeling in december 2018 mochten we 265 actievoerders verwelkomen die op een gezonde manier kennis konden maken met het gebied en het project.
Online kunnen we rekenen op de steun van meer dan 1.400 volgers.
Wat doen we?
Red Onze Kleiputten is een ACTIEgroep. We voeren dus actie. Dat doen we op verschillende manieren:
- Opvolging van het saneringsproject: Het saneringsproject is erg complex. En niet alleen op technisch-inhoudelijk vlak. Het is ook een hele uitdaging om de status van het project op te volgen en de juiste informatie te bekomen. De officiële instanties zijn karig met het verspreiden van volledige informatie. We schakelden ook zelf al verschillende sanerings- en asbestsdeskundigen in om de toestand van het asbests- en huisvuilstort te monitoren en het gevaar voor de volksgezondheid in kaart te brengen.
- Informeren van burgers: Iedereen verdient de waarheid te kennen over het saneringsproject, de aard van de vervuiling en de mogelijke risico’s ervan voor de volksgezondheid. Wij willen hierover transparant communiceren. Bovendien houden we alle geïnteresseerden op de hoogte van onze acties en de status van het project. Dat doen we a.d.h.v. een maandelijkse nieuwsbrief, deze website, flyeracties, infovergaderingen en onze facebookpagina.
- Actievoeren en perscontacten: We willen de problematiek onder de aandacht brengen bij een zo breed mogelijk publiek. Daarom organiseren we verschillende acties waarmee we mensen willen informeren en sensibiliseren: een winterwandeling, een flyeractie, een boomplantactie, aanwezigheid op plaatselijke buurtactiviteiten, markten, etc. Daarnaast voeren we ook actief protest om de stem van de burger te laten horen bij de officiële instanties. We informeren verschillende perscontacten over onze acties en over de status van het project.
- Overleg met projectpartners en lokale overheden: Protest voeren is ook streven naar oplossingen en toenadering zoeken. We staan open voor een eerlijke dialoog met de projectpartners en de lokale overheden. In het verleden hebben we de gemeente Boom al meermaals op de hoogte gesteld en tot actie gemaand in verband met onrustwekkende situaties in verband met het asbeststort. We zijn van plan om dit te blijven doen.