Open brief aan Natuurpunt Rupelstreek

Jullie hebben mooie plannen. Een aaneenschakeling van waterpartijen en moeras gebied langsheen “het rivierenland”. Ruimte voor trekvogels, amfibieën en bovendien goed tegen de opwarming van het klimaat. In het Natuurpunt gebied “de kleiputten Terhagen” gaan jullie vijvers verontdiepen en in het aanpalende natuurgebied “de kleiputten Terhagen” (wel een beetje verwarrend die naamgeving) zou een moerasgebied gecreëerd worden na opvulling van vijvers en verhoging van het bestaande grondniveau. Dat moerasgebied zouden jullie dan gedeeltelijk in eigendom en geheel in beheer krijgen.

Klinkt mooi en zou ook heel mooi zijn moesten we hier praten over een gebied waar net de industriële activiteit was stilgevallen. Moest het een doods niemandsland zijn dat een nieuwe, natuurlijkere invulling zou krijgen.

Sinds 1995 (sommige gedeelten sinds 1983) zijn er in het gebied “de kleiputten Terhagen” geen industriële activiteiten meer. Geen kleiontginning meer, geen vullen van putten door afval. (Wienerberger met zijn kleiontginning en baksteenproductie even buiten beschouwing gelaten). De natuur heeft dit, door de mens gehavende landschap, weer ingepalmd. En met succes. Een groot gebied 110 hectaren groot, vijvers, droge en natte gronden… vol variatie in fauna en flora. Natuurpunt kon 32 hectaren aankopen met subsidies van de provincie Antwerpen. En zo was het goed…of althans, zo leek het toch.

De provincie Antwerpen, eigenaar van het grootste gedeelte van “de kleiputten” had echter economische plannen met het gebied. Een heel grote put opvullen met heel veel grond, dat brengt geld in het laatje. Het Oosterweelproject met zijn gigantische grondoverschotten en de provincie Antwerpen/Vlaamse Waterweg/ gemeente Rumst vonden elkaar. Maar hoe krijg je zo een project verkocht aan “de mensen” ? Wel, je geeft Natuurpunt een eigen gebied, de groentjes zijn dan alvast gesust. Verder focus je op “sanering”, dat ligt ook gevoelig. Je neemt studiebureaus onder de arm om te “bewijzen” dat sanering van het hele gebied nodig is en dat het economisch noodzakelijk is om dat met gigantisch veel grond te doen (de putten worden bergen). Je maakt dure promofilmpjes en geeft het idee van burgerparticipatie. Klaar is Kees.

Natuurpunt steunt het hele opvulproject. Een gebied van 55 hectaren wordt ontbost en wordt bedolven onder een metersdikke laag grond. Een gebied waar de kamsalamander broedt en de rugstreeppad foerageert, waar onderzoekers van de plantentuin van Meise de zeldzame schimmel Arthopyrenia analepta ( sinds 150 jaar niet meer waargenomen in Vlaanderen) vonden, maar ook het biotoop van heel gewone dieren en planten ( wat wij spontaan ontwikkelde natuur noemen, nietwaar). Natuurpunt gaat mee in de conclusie van al die dure studies dat de natuur niet waardevol is in het opvulgebied ( tiens, spreken we niet over dezelfde spontane natuur bij Natuurpunt ?), dat de begroeiing “niet klimaatbestendig” is (nog zo een modewoord dat goed klinkt).

Wel, Natuurpunt verkoopt zijn ziel. ”Wiens brood men eet diens woord men spreekt”. Het is moeilijk om de sponsor van je natuurgebied af te vallen. Bovendien krijgen jullie nog een knutselgebied, een nieuw te creëren moerasgebied, naast jullie eigen domein. Zalig speeltje voor de aanhangers van de “maakbare” natuur. “Het doel heiligt de middelen” ?

Maar er is reeds een moerasgebied in het opvulgebied, de kamsalamander broedt er. Jullie vinden het goed om dat gebied te laten verdwijnen en er nadien een nieuw gebied te creëren? Het feit dat de kamsalamander daar broedt, wil zeggen dat ie het daar naar zijn zin heeft. Heeft dat dier niet het recht zijn eigen habitat te kiezen ? Waar haalt de mens het recht om de natuur te reorganiseren ? In onze eigen tuin kunnen we spelen, plantje hier, plantje daar, alles er weer uitgooien als het niet meer naar onze zin is. Maar een tuin is dan ook geen natuur. Groen, ja dat wel, maar geen natuur.

Natuurpunt vergeet dat wij mensen deel uitmaken van de natuur. Het is niet wij en de natuur, we hebben het recht niet om voor God te spelen…Respect hebben voor al wat leeft, behoedzaam omgaan met plant, dier, open ruimte, de aarde…

Ik ben opgegroeid met “De Wielewaal”, we zijn lid van Natuurpunt net zoals veel vrienden en familieleden, maar ik ben heel, heel diep ontgoocheld. De visie van Natuurpunt Rupelstreek is een visie waar ik nog moeilijk kan achterstaan. Enkel omdat ik weet dat er heel wat vrijwilligers zijn die zich uit de naad werken, maakt dat ik Natuurpunt nog krediet geef.

Ga ik met deze brief jullie op andere gedachten brengen ? Ik denk het niet. Maar ik kan wel mijn mening kenbaar maken en de gewone Natuurpunters even doen stil staan bij het feit dat we beter kunnen spreken van een toekomstig kerkhofproject.

Groeten,

Leke Segers

ps: Ik zou nog geen schop Oosterweelgrond ( lees grond uit het Antwerpse havengebied) in mijn tuin willen. Wettelijk niet vervuilde grond is niet hetzelfde als propere grond. Denk maar twee keer na voor je je eigen putten er mee “verontdiept”.

Uiteraard moet het asbeststort gesaneerd worden, dat staat buiten kijf. Maar het stort beslaat een oppervlakte van 5 hectaren, daar moet je geen 55 hectaren voor ontbossen en geen 4.000.000m³ grond voor aanvoeren.